Б.Лхагвасүрэн: Зээлийн нэг хувийн шимтгэлийг доошоо буух боломжтой гэж харж байна

УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Төрөөс мөнгөний бодлогын талаар 2023 онд баримтлах Үндсэн чиглэл батлах тухай тогтоолын төслийг хэлэлцэж байна.

УИХ-ын гишүүн Ц.Идэрбат: Ард иргэдийн дунд яригдаад буй зээлийн нэг хувийн хураамж хуулийн байгууллагад зөрүүтэй шийдвэр гараад байгаа. Цаашдаа байх ёстой юу. Тэтгэврийн зээлээс хүртэл нэг хувийн шимтгэл авдаг. Үүнд тодорхой хариулт өгөөч ээ. Зээлийн мэдээллийн сангийн үүрэг ач холбогдол юу юм бэ. Утасныхаа төлбөрийг төлөөгүй байхад хар жагсаалтад оруулчихдаг. Ингээд хар жагсаалтад оруулчихсан учраас бизнесээ өргөжүүлэхэд саад болж буйг иргэд ярьж байна.

Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн: Банкны урт нэртэй хууль буюу банк эрх бүхий этгээдийн мөнгөн хадгаламж, төлбөр тооцоо зээлийн үйл ажиллагааны хуулиараа банк үйлчилгээний шимтгэл хураамж авч болохоор хуулийн зохицуулалт байна. Ямар хэмжээтэй шимтгэл хураамж байх вэ гэдэгт янз янзын зүйл байдаг. Хуулиараа банк шимтгэл авах зохицуулалттай учраас шимтгэл хураамж хэр тооцоо судалгаатай вэ гэдэгт хяналт тавьдаг. Монголбанкны зүгээс нэг хувиас хэтрэхгүйгээр зохицуулах журам гаргасан. Ипотекийн зээлд нэг хувийн хураамж авдаг. Мөн ипотекийн зээлд өөр нэг хураамж байдаг нь нотариатаар батлуулахад хураамж авдаг. Ийм хоёр төрлийн том дүнтэй хураамж байдаг. Монголбанкны зүгээс ахин хяналт шалгалт явуулаад нэг хувь гэдэг нь хэр үндэслэлтэйг тогтооно.

Үндсэндээ, зээлийн нэг хувийн шимтгэлийг доошоо буух боломжтой гэж харж байна.

Хуулийн талаасаа шимтгэл авах эрх нь хуулиар олгогдсон. Зээлийн мэдээллийн сангийн тухай хууль 2011 онд батлагдсан. Энэ хуулийн дагуу зээлийн мэдээллийн санг хувийн сектор ажиллуулж болно.

УИХ-ын гишүүн О.Цогтгэрэл: Мөнгөний бодлого "гулсаад" батлагдах шат руу явж байна. Үндсэн хэдэн сэдэв байдаг. Төсөв томроод байгаа учраас Монголбанк бодлогын хүүгээ нэмэхээс өөр орон зай байхгүй болчихсон. Түүнийгээ ил тод хэлдэггүй. Бодлогын хүү нэмнэ гэдэг нь бизнесийнхэнд мөнгө очихгүй гэдэг “сигнал” юм. Зүй нь бол мөнгөний бодлогын орон зай гарч, бизнесүүд эдийн засгаа босгодог тогтолцоо улс оронд хэрэгтэй байна. Төр томорч байгаагийн цаана төсөв томорч байна. Цаана нь төрийн аж ахуй нэгжүүд томорч байгаа. Хөгжлийн банкнаас зээл авсан төрийн аж ахуй нэгжийн эргэн төлөлт юу болж байна вэ. Төрийн өмчит ашиггүй мөртлөө, амь зуудаг системийг зүй зохистой зам руу оруулах ёстой вэ.

Монголбанкны ерөнхийлөгч Б.Лхагвасүрэн: Хөгжлийн банкны ихэнх зээл төрийн өмчит аж ахуй нэгжид олгосон байдаг. Хөгжлийн банк муу зээлтэй холбоотойгоор үйл ажиллагаа нь доголдож, зээл төлүүлэх тал дээр анхаарч байна. Тиймээс ойрын хугацаанд тус банкнаас улсын сектор руу нэг хэсэгтээ зээл гарахгүй байх.