Ковид-19 цар тахлын нийгэм, эдийн засагт үзүүлэх сөрөг нөлөөллийг бууруулж, эдийн засгаа хамгаалах зорилгоор манай улс өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд 5 их наяд болон 10 их наяд төгрөгөөр хэмжигдэх хоёр ч хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаа. Их наяд гэж хэр их тоо вэ? Товчхон хэлбэл, энэ нь сая ширхэг сая гэсэн үг. Эсвэл мянган ширхэг тэрбум гэж...
Монголын эдийн засаг Коронавирусийн (КОВИД-19) цар тахлын өмнөх гурван жилд тогтвортой өссөн байдаг. Гэвч 2020 оны эхээр Хятадын Ухань хотоос гаралтай аймшигт халдварт өвчин дэлхий нийтийг цочроон хаа сайгүй тархаж эхэлсэн. Дэлхийн улс орнууд иргэдийнхээ эрүүл мэндийг сахин хамгаалах, нийгмийн хамгааллын цогц арга хэмжээг хэрэгжүүлэх, ажлын байрыг хамгаалах, ажил эрхлэлтийг дэмжих, санхүүгийн тогтвортой байдлыг хангах...
Дэлхийн улс орнууд ковидын эсрэг өндөр мөнгөн дүнтэй төсөл хөтөлбөр хэрэгжүүлж, нийт иргэддээ ч бэлэн мөнгө тарааж мөнгөний нийлүүлэлтийг огцом нэмэгдүүлээд байна. Энэ нь эцсийн дүндээ инфляцын аюул дагуулна хэмээн дэлхийн эдийн засаг, санхүүгийн урдаа барьдаг шинжээчид сэрэмжлүүлж эхэллээ. Германы нэрт эдийн засагч Хенрик Мюллер барууны орнуудад санхүүгийн хямрал ойртож байгаа гэдэгт итгэлтэй байгаа бол АНУ-ын Сангийн сайд асан Ларри Саммерс ч инфляц огцом нэмэгдсэнээр 1970-аад оны өндөр инфляцтай төстэй хямрал үүсэж магадгүй гэх...
Барууны эдийн засагт “хэт халалт”-ын шинж тэмдэг мэдрэгдэж эхэллээ. Энэ нь Ковидтой холбоотой, удаан хугацааны “хөл хорио”-ны дараа АНУ, Европт эдийн засаг хурдацтай сэргэж эхэлсэнтэй холбоотой юм. Энэхүү өсөлт сайн уу, муу юу. Томоохон шинжээчид санхүүгийн ноцтой хямрал болж магадгүй талаар ам нээж эхэллээ. Эдийн засгийн хэт халалт гэдэг нь эдийн засгийн өсөлтийн хурд тэсрэлттэй, хяналтгүй болж, хувийн хэвшлийн болон төрийн салбарын бүхий л нөөцүүдийг...
Израил Улсын Ерөнхийлөгч агсан Шимон Перес нэгэнтээ, “Олон улсын хандив тусламж гэдэг бол баян улсын ядуу хүмүүсийн татварт өгсөн мөнгийг ядуу улсын баян хүмүүст өгөх явдал юм. Ядуу улсын ядуу иргэдэд энэ мөнгө барагтай л бол хүрдэггүй” гэжээ. Тэрээр энэ үгээ манайханд зориулаад хэлсэн юм биш биз! гэж эргэлзэхээр байгаа биз. Ингэж хэлэх үндэслэл бий. Бид гадаадын доноруудаас асар их хэмжээний зээл, тусламж авдаг. Цаашид ч авна. Харин манай Засгийн газар энэ талаар олон нийтэд дэлгэрэнгүй тайлбар хийж ил тод тайлагнаж байсан нь цөөн. 1991-2018 онуудад Монгол Улсын Засгийн газар түнш орнууд болон олон улсын санхүүгийн байгууллагуудаас нийтдээ 5.1 тэрбум ам.долларын гадаад зээл, 2.7 тэрбум ам.долларын тусламжийг авчээ. Өнгөрсөн жил манай Төв банк 24 тн цэвэр алт худалдан авч 900 орчим сая ам.долларын борлуулалт хийсэн байдаг. Энэ хэмжүүрээр үзвэл Монгол улс гаднаас 30 тн алт тусламжаар авч хэрэглэжээ. 2019 оны улсын төсөвт 1 их наяд 96.3 тэрбум төгрөг, 2020 онд 1 их наяд 446.6 тэрбум төгрөгтэй тэнцэх гадаадын зээл, тусламжийг авч ашиглажээ. Энэ жилийн төсөвт Засгийн газрын нэмэгдүүлэх өр болон өрийн баталгааны дээд хэмжээг 2 их наяд 815 тэрбум төгрөг байхаар заасан байна. Дурдсан тоо баримтууд манай улсын гаднаас авах зээл, тусламжийн хэмжээ жил бүр нэмэгдэж байгааг харуулж байгаа юм. Өдгөө дэлхий нийтээрээ COVID-19 цар тахлын хүнд үеийг туулж байна. Монгол Улсын Засгийн газар өнгөрсөн хугацаанд КОВИД-19 цар тахалтай тэмцэх зорилгоор халдварын тархалтыг бууруулах, эрүүл мэндийн үйлчилгээг тасалдуулахгүй хүргэх зэрэг эрүүл мэндийн салбарын бэлэн байдлыг хангах болон аж ахуй нэгжүүдийн үйл ажиллагааг дэмжих, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх зэрэг эдийн засгийн олон арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлсэн. Энэ бүхэнд гаднын зээл, тусламжийн санхүүжилт чухал үүрэг гүйцэтгэснийг анхаарлын гадна орхих учиргүй. Учир нь өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд Олон улсын санхүүгийн байгууллага, түнш орнуудаасаа асар их хэмжээний буюу бараг хоёр их наяд төгрөгөөр хэмжигдэх хэмжээ бүхий зээл, тусламж авч ашигласан баримт байдаг. Тусламжийн санхүүжилтийг төсвийн дэмжлэг буюу төслийн санхүүжилт гэсэн хоёр хэлбэрээр авдаг. Төсвийн дэмжлэг гэдэгт УИХ-аар батлагдсаны дараа төрийн сангийн дансанд орж цаашид зарцуулагддаг санхүүжилт байдаг бол төслийн санхүүжилт гэдэг нь олгож буй байгууллагын данснаас төслийг гүйцэтгэгчийн данс руу ордог санхүүжилт юм. Өнгөрсөн жил нийгмийн сүлжээнд гадны асар их хэмжээний зээл, тусламж үр дүнгүй зарцуулагдаж байгаа тухай мэдээлэл тарсан. Үүнд хариу болгож Сангийн сайд асан Ч.Хүрэлбаатар цомхон танилцуулга хийж байжээ. Тэрээр төсвийн дэмжлэгээр нийт 299.5 сая ам.долларын гэрээ байгуулснаас 199.5 сая ам.долларыг нь авсан. Үлдсэн 100...
ТАТВАРЫН БОДЛОГО ХӨГЖЛИЙН ТҮЛХҮҮР БАЙДАГ Хэрэв 75 настай эмэгтэй сайд болчихвол манай иргэд хэрхэн хүлээж авах бол доо. Ямар ч байсан алгаа тосож хүлээж авахгүй байх. Учир нь, Засгийн газарт ажиллаж байсан ахмад улс төрчдийг нийтийн сүлжээнд элдвээр гутаан доромжлох нь элбэг тохиолддог. Харин дэлхийн эдийн засгийн дөрөвний нэгийг үйлдвэрлэдэг, сүүлийн зуун жил тасралтгүй дэлхийн улс...
Цар тахал хүн төрөлхтөнд олон таагүй “гэнэтийн бэлэг” барьсаар байна. Үүний нэг жишээ нь дэлхийн хүн амын дундаж давхаргын хүрээ хумигдаж, ядуу иргэдийн тоо эрс нэмэгдэж байгаа талаар Pew Research судалгааны төвийн эдийн засагчид тооцоо хийжээ. Pew Research төв нь Вашингтон хотод байрладаг судалгааны байгууллага юм. АНУ болон дэлхий дахинд анхаарал татаж буй нийгмийн асуудал, олон нийтийн санаа бодол, хүн ам зүйн...
Дэлхий нийтийг хамарсан коронавирусын цар тахлын аюул он дамнан хоёр дахь жилдээ түгшүүрийн харанга дэлдэж байна. Улс орнууд ковидтой тэмцэхэд нэлээдгүй хэмжээний хөрөнгө мөнгө зарцуулж, цар тахлын эсрэг хөтөлбөр, арга хэмжээнүүдийг авч хэрэгжүүлсэн байх агаад үр дүн нь ч янз бүр гарсан байх юм. Өөрийн эдийн засгийн хэр хэмжээнд тааруулж бага хэмжээний санхүүжилтээр дорвитой арга...
САНХҮҮГИЙН САЛБАРАА САМАРЧИХГҮЙ ЮМСАН Өнгөрсөн он дэлхийн улс орны эдийн засагт туйлын халтай жил байв. Сүүлийн 100 жилд тохиолдоогүй их хямрал нүүрлэсэн гэж судлаачид дүгнэж байна. 2020 онд дэлхийн улс орнууд коронавирусын хямралаас эрүүл мэнд, эдийн засгаа хамгаалах зорилгоор төсөв, мөнгөний томоохон хөтөлбөрүүдийг авч хэрэгжүүлсэн юм. Хөгжиж буй улс орнууд ч өөр өөрийн боломжоор тахлын нөлөөнд хамгийн...
Энэ оны 02 дугаар сарын 10-ны өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ эрүүл мэндээ хамгаалж, эдийн засгаа сэргээх 10 их наяд төгрөгийн цогц төлөвлөгөөг танилцууллаа. Энэ нь Монгол улс зах зээлд шилжсэнээс хойш хэрэгжүүлж буй гурав дахь “их наяд”-аар хэмжигдэх томоохон төсөл юм. Их наяд гэдэг тоо саяхнаас бидний хэрэглээнд орж ирсэн билээ. Тодруулбал, Зэс, нүүрсийн дэлхийн зах зээл дээрх ханш 2006 онд өмнөх оноосоо бараг хоёр дахин нэмэгдэхэд, манай улсын...