Цэс Close

У.Хүрэлсүх: Ард түмнийхээ хамтын хүчээр цар тахлыг даван туулна

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Ардын хувьсгалын 100 жилийн ойн УИХ-ын хүндэтгэлийн чуулганд үг хэллээ. 

Тэрээр ард иргэддээ Тулгаp төрийн 2230, Их Монгол Улсын 815, Үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 110, Ардын хувьсгалын 100 жил, Монгол Улс НҮБ-д бүрэн эрхт гишүүнээр элссэний 60 жилийн ойн баярын мэндийг өргөн дэвшүүлээд өнгөрсөн 100 жилийн түүхийг товчилж хэлбэл, бидний өвөг дээдэс 1.5 сая хавтгай дөрвөлжин км газар нутагтаа Бүгд Найрамдах улсаа тунхаглаж, тусгаар тогтнолоо зарлан, даян дэлхийд Монгол хэмээх улсыг хүлээн зөвшөөрүүлж, эх орноо орчин үеийн хөгжил дэвшилттэй улс болгон хөгжүүлж чадсан нь Хүннү гүрнээс өвлүүлсэн Их Монгол Улсын тулгын галыг сэргээн бадраасан агуу их үйл хэрэг, хэзээ ч мартаж үл болох түүхэн гавьяа билээ.

Одоо бид энэ шинэ зуунд улс орныхоо хөгжил дэвшил, аюулгүй байдал, нийгэм-эдийн засаг, гадаад бодлогын талаар ямар зорилт, бодлого дэвшүүлж, хэрэгжүүлэх шаардлагатай байгаа талаар Төрийн тэргүүний хувьд байр сууриа илэрхийлье.

Нэгдүгээрт. Монгол төрийн бодлогын цөмд монгол хүн, монгол айл өрх байж ирсэн, цаашид ч байх болно.

Монгол хүний амьдралын чанар, тэгш байдал, нийгмийн баялгийн шударга хуваарилалт, хүртээмжийн асуудалд бид онцгой анхаарч, монгол хүн бүр эрдэм боловсролтой, эрүүл чийрэг, ажил орлоготой, дэлхийн түвшинд өрсөлдөх чадвартай, эх орондоо айх аюулгүй, амар амгалан, сэтгэл хангалуун аж төрөх бүх талын боломж нөхцөлийг бүрдүүлэх нь Монгол төрийн бодлогын цөм байх ёстой.

Ингэхийн тулд нийгмийн чинээлэг дундаж давхаргыг нийт хүн амын дийлэнх олонх болгох шаардлагатай байна.

Дундаж давхарга бол нийгмийн баялгийн том үйлдвэрлэгч, бараа бүтээгдэхүүний эрэлтийг тогтвортой өдөөгч, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний байнгын хэрэглэгч, шинийг эрэлхийлэгч, асуудлын гарц, шийдлийг олж чаддаг бүтээлч иргэн, санхүүгийн капитал хуримтлуулагч, ил тод байдал, хариуцлагыг шаарддаг хүчин юм.

Нөгөөтэйгүүр ардчилал, нийгмийн үнэт зүйлсийг олигархиуд, популистуудаас хамгаалдаг, ингэснээрээ нийгмийн тогтвортой байдал, тогтвортой хөгжлийн гол баталгаа болдог хүчин юм.

Амьдралдаа хүрэлцэхүйц орлоготой, тогтвортой ажлын байртай, эсхүл жижиг дунд, үйлдвэрлэл эрхэлж өрх гэрийн амьдрал болон аливаа эрсдэлээ өөрөө үүрээд явдаг, боломжийн хуримтлалтай, төрөөс халамж үйлчилгээ шаарддаггүй ийм л давхаргыг нийгэмд дийлэнх олонх болгох нь чухал байна.

Хүн амын дийлэнх нь чинээлэг дундаж давхаргаас бүрдсэн улс л нэгдмэл үнэт зүйлтэй, өсөн дэвжих ирээдүйтэй, нийгмийн тогтвортой байдал нь хангагдсан өрсөлдөх чадвартай, хөгжингүй улс болдог жамтай.

Хөгжих, эс хөгжих гэдэг нь тухайн улс орны иргэдийн амьдралын чанарын түвшин, аз жаргалын болон өрсөлдөх чадварын индекс, дундаж наслалт, тэгш байдлын үзүүлэлт, дотоодын болон үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, жини коэффицентээр хэмжигддэг болсон.

Монголчууд бид өнөөдөр эдгээр үзүүлэлтүүдээр дэлхийн улс орнуудын дунджаас доод түвшинд эрэмбэлэгдэж байна.

Иймээс улс орноо ойрын 30 жилд багтаан дэлхийн хөгжингүй орны түвшинд хүргэж, нийгмийн хөгжил, эдийн засгийн өсөлт, иргэдийн амьдралын чанараар Ази тивдээ тэргүүлэгч орнуудын нэг болох томоохон зорилтыг хэрэгжүүлэх шаардлагатай болж байна.

Энэхүү зорилтыг ханган хэрэгжүүлэхэд улс орны эдийн засгийн чадавхыг хүчирхэг болгох, ард иргэдийн амьдралын чанар, орлогыг нэмэгдүүлэхийн зэрэгцээ, хүний хөгжлийн гол хүчин зүйл болох соёл боловсрол, шинжлэх ухаан, биеийн тамир, спорт, эрүүл мэндийн салбарын хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэн, боловсон хүчнийг чадавхжуулж, ард иргэдээ соён гэгээрүүлэх ажлыг шинэ шатанд гаргах зайлшгүй шаардлагатай байна.

Хоёрдугаарт. Улс орны эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хангаж, бие даасан хараат бус олон тулгуурт эдийн засгийн бодлогыг хэрэгжүүлэх шаардлагатай юм.

Ингэхийн тулд халамжаас хөдөлмөрт, олборлолтоос боловсруулалтад, импортоос экспортод шилжих явдал чухал байна.

Энэ зорилтыг ханган хэрэгжүүлэхийн тулд:

  1. Эх орноо эрчим хүчний найдвартай эх үүсвэрээр хангаж, цаашилбал эрчим хүч экспортлогч улс болох.
  2. Нефть бүтээгдэхүүн, бензин шатахуунаа эх орондоо үйлдвэрлэж,  нефть-химийн аж үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх.
  3. Хүнсний бүтээгдэхүүнээр дотоодын хэрэгцээгээ бүрэн хангаж, мал аж ахуй, газар тариалангаа эрчимжүүлэн хөгжүүлж, бүс нутагтаа органик хүнс экспортлогч орон болох.
  4. Хүнд ба хөнгөн үйлдвэрүүдийг барьж байгуулан, алт, зэс, төмөр, нүүрс болон бусад байгалийн баялаг, малын гаралтай түүхий эдээ эцсийн бүтээгдэхүүн болгон боловсруулдаг аж үйлдвэржсэн экспортлогч орон болох.
  5. Авто зам, төмөр зам, агаарын тээвэр, байгалийн хийн хоолой зэрэг дэд бүтцийн үндэсний сүлжээг барьж байгуулан, хэвтээ болон босоо тэнхлэгийг холбосон тээвэр ложистикийн нэгдсэн сүлжээ бий болгож, олон улсын болон бүс нутгийн сүлжээнд холбох.
  6. Хиймэл оюун ухаан, блокчэйн, робот, юмсын интернет, их өгөгдлийн эрин үе болох Аж үйлдвэрийн IV хувьсгалыг эхлүүлж, бүтээлч үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэн, Цахим үндэстэн, дижитал Монгол болох.
  7. Унаган байгаль, нүүдэлчдийн өв соёл, зан заншил, түүх уламжлалд түшиглэсэн түүхэн болон байгалийн аялал жуулчлалыг хөгжүүлэн эдийн засгийн тэргүүлэх салбар болгох.
  8. Банк, санхүүгийн болон хөрөнгийн зах зээлийг хөгжүүлж, ухаалаг системийг нэвтрүүлэн, олон улсын худалдаа, хөрөнгө оруулалтын идэвхтэй тоглогч болж, Монгол Улс бүс нутгийн санхүү, хөрөнгө оруулалтын шинэ төв болох.
  9. Орон зайн оновчтой бүтэц, нутагшилт суурьшлийн зөв тогтолцоотой, метрополитан хотуудыг хөгжүүлж, хот хөдөөгийн ялгааг арилган улс орноо бүсчлэн хөгжүүлэх.
  10. Эх дэлхийгээ шүтэн хайрладаг хүн ардтай, экологийн тэнцвэрт байдлыг хадгалан хамгаалдаг төр засагтай “Ногоон Монгол болох зэрэг томоохон зорилт бодлогыг төр засгийн зүгээс хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлагатай байна.

Эдгээр 10 зорилтыг ажил хэрэг болгож, бодит үр дүнд хүргэхэд баялаг бүтээгчид, бизнес эрхлэгчдийн маань уйгагүй хөдөлмөр, хичээл зүтгэл, төр-хувийн хэвшлийн түншлэл, хамтын ажиллагаа нэн чухал юм.

Гуравдугаарт. Шинэ зууны Монголчуудын бас нэгэн чухал зорилт бол сайн засаглалыг тогтоох явдал юм.

Сайн засаглал гэж чухам юуг хэлж байна вэ гэвэл төрийн байгууллагууд нь нүсэр биш бүтэцтэй, чадварлаг, мэргэшсэн, хүнд сурталгүй, авлигагүй, бодлого, үйл ажиллагаа нь тогтвортой, ил тод, шударга, хариуцлагатай, хяналттай, төр ба иргэний нийгэм, хувийн хэвшлийн нягт хамтын ажиллагааг чухалчилдаг, ажлынхаа үр дүнг ард түмнээрээ дүгнүүлдэг ийм л засаг төртэй болох тухай ойлголт юм.

Өөрөөр хэлбэл, ард иргэддээ үйлчилдэг, тусалдаг, зөвлөдөг чиг үүргийг чухалчилдаг төртэй болно гэсэн үг юм.  Хүн засагладаггүй, хууль засагладаг төртэй байна гэсэн үг.

Ялангуяа авлигаас ангид төрийн албатай болох нь сайн засаглалын амин сүнс юм.

НҮБ-ын дарга асан Кофи Анан: “Сайн засаглал бол ядуурлыг бууруулах, хөгжлийг хурдасгах хамгийн чухал хүчин зүйл юм” гэж хэлсэн байдаг. Иймээс сайн засаглалыг тогтоох явдал нь нийгэмд шударга ёсыг бэхжүүлж, улс орны хөгжил дэвшлийг түргэтгэх гол хөдөлгөгч хүч нь болох учиртай.

Дөрөвдүгээрт. Монгол хүн эх орон, газар нутагтаа эзэн байж, байгалийн баялгийнхаа үр шимийг адил тэгш хүртэх учиртай.

Байгалийн баялгийг ашиглах төрийн бодлогыг урт хугацааны хөгжлийн бодлоготой уялдуулан тодорхойлж, газрын хэвлийн баялгийн үр өгөөжийг Үндэсний баялгийн санд төвлөрүүлэн улс орноо хүчирхэг эдийн засагтай үйлдвэрлэгч, экспортлогч улс болгон хөгжүүлэхийн зэрэгцээ монгол хүн бүр баялагтаа эзэн байх тогтолцоог хөгжүүлэхэд төрийн бодлогыг чиглүүлэх шаардлагатай байна.

Баялагтаа эзэн Монголын төлөө гэсэн ард түмний минь хүсэл тэмүүлэл, Төрийн тэргүүн миний байр суурь цаашид ч улам биелэлээ олж, үр шим, үр өгөөжийг нь манай ард түмэн хүртэнэ гэдэгт би итгэл төгс байна.

Дээрх зорилт бодлогыг ханган хэрэгжүүлснээр улс орны эдийн засгийн тусгаар тогтнол, бие даасан байдлыг хангахын зэрэгцээ ард иргэд нь аз жаргалтай, сэтгэл хангалуун, тэгш дүүрэн амьдрах боломжтой хүчирхэг Монгол Улсыг хөгжүүлэх үндэс суурь нь болох юм.

Эрхэм хүндэт ард иргэд ээ!

Монголын ард түмний Үндэсний их баяр наадам гэдэг бол Монгол Улс, монгол үндэстэн, монгол хүний хувьд төрт ёс, тусгаар тогтнол, түүх соёл, эв нэгдэл, мандан бадрахын бэлгэдэл, монгол үндэстний оюун санааны дархлаа, нүүдэлчин соёл иргэншил, зан заншлын түүхэн уламжлал бөгөөд үеийн үед мөнхлөн тэмдэглэж байх ёстой үнэт зүйл юм.

Гэвч энэ удаа дэлхий нийтэд түгээд байгаа “Ковид-19” цар тахлын хор хохирлыг тооцон манай улсын эрдэмтэн судлаачид, мэргэжлийн байгууллагуудын өгч буй зөвлөгөө, шийдвэрийг үндэслэн Монгол Улсын Засгийн газраас Үндэсний их баяр наадмыг энх тунх сайн цаг ирэхэд тэмдэглэхээр хойшлуулаад байна.

Энэ шийдвэр нь манай улсад тохиолдож болзошгүй аюулт эрсдэлээс үр хүүхэд, ард иргэдийнхээ амь нас, эрүүл мэндийг хамгаалсан, аж амьдрал, сэтгэл санааны хувьд нөхөж баршгүй хохирол амсаад байгаа иргэддээ хүн ёсны хувьд ч, ёс суртахууны хувьд ч хүндэтгэлтэй хандсан хүнлэг шийдвэр гэдгийг манай ард түмэн уужим саруул ухаандаа тунгаан ойлгож байгаа гэдэгт итгэлтэй байна.

Хүн төрөлхтний эв нэгдлийн илэрхийлэл болсон спортын их наадам олимп ч бас хойшилж байсныг та бид санаж байгаа.

Одоогоос жил гаруйн өмнө Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын Ерөнхий захирал Хабрисэс “Дэлхий цаашдаа хэзээ ч хуучин шигээ байхгүй. Нөхцөл байдал ч амаргүй байна. Урт хугацаа ч шаардагдах байх. Коронавирустай тэмцэх шидэт арга бидэнд алга.

Дэлхий ертөнцөд хүн амгалан тайван оршиход амаргүй байна. Корона вирус харанхуйд ч чимээгүй ажлаа хийсээр байна. Тиймээс бид сонор сэрэмжээ алдаж огт болохгүй. Үндэсний түвшинд эв нэгдэл, олон улсын түвшинд хамтын ажиллагаа чухал байна” хэмээн хэлж байсан.

Энэ байдал өнөөдөр ч дэлхий ертөнцөд хэвээр байна.

Манай ард түмэн өвчин зовлон хэлж ирдэггүй, хийсч ирдэг хэмээн ярьдаг.

Өнөөдөр дэлхийн хэмжээнд 184 сая хүн “Ковид-19” халдварт өртөж, 4 сая гаруй хүн нас барлаа. Манай улсад 130-аад мянган хүн халдвар авч, олон арван иргэд маань харамсалтайгаар амь насаа алдлаа.

Аюулт цар тахлын улмаас амь насаа алдсан ард иргэдийнхээ араас гүнээ эмгэнэн гашуудаж байна. Тэднийхээ ар гэр, төрөл төрөгсөд, үр хүүхэд, ойр дотны хүмүүст Монгол төрийн нэрийн өмнөөс гүн эмгэнэл илэрхийлье.

Аюулт цар тахал өвчнөөс ард иргэдийнхээ амь нас, аюулгүй байдлыг сахин хамгаалахын төлөө бүхий л боломж нөхцөлөө дайчлан ажиллаж, зарим үед давагдашгүй хүчин зүйлийн өмнө нүүр тулан сөхөрч байгаа хэдий ч Улсын Их Хурал, Засгийн газар, Улсын Онцгой комисс болон холбогдох байгууллага, албан тушаалтнууд, эрхэлсэн ажилдаа эзний ёсоор хандаж, сахилга бат, зохион байгуулалттай байж, харилцан уялдаа холбоотой, түргэн шуурхай, хариуцлагатай ажиллах шаардлагатай байна.

Улсын Их Хурал, Засгийн газар ард иргэдийнхээ амь нас, аюулгүй байдлыг тэргүүн зэрэгт тавьж, улс орныхоо эдийн засгийг богино хугацаанд хөл дээр нь босгон, цар тахлыг хохирол багатай даван туулахад онцгой анхаарч ажиллахыг Төрийн тэргүүний хувьд хатуу анхааруулж байна.

Цар тахлын эсрэг цаг наргүй, өдөр шөнөгүй хичээн зүтгэж буй эмч, сувилагч, эмнэлгийн ажилтнууд, онцгой байдал, цагдаа, мэргэжлийн хяналт зэрэг тангараг өргөсөн төрийн албан хаагчид болон халдвар хамгаалал, өндөржүүлсэн бэлэн байдлын нарийн дэглэмийг сахиж, төр засагтайгаа хамтран ажиллаж байгаа нийт ард иргэддээ гүн талархал илэрхийлье.

Ард түмний эв нэгдэл гэдэг бол улс орны оршин тогтнохын үндэс юм. Эв нэгдэл үгүй бол хөгжил дэвшил, улс үндэстэн байх боломжгүй.

Цаашид монголчууд бид итгэл найдвар, эв нэгдэл, сахилга хариуцлага, хамтын хүчээр цар тахлын аюулыг даван гарах болно.

Манай улсын ард иргэд ээ!

Хэдийгээр энэ жил онцгой нөхцөл байдлын улмаас Үндэсний их баяр наадмаа хойшлуулж байгаа боловч хүн болгон зүрх сэтгэлдээ өв соёл, үүх түүхээ эрхэмлэн дээдэлж, үр хүүхэддээ сурталчлан таниулж, сэтгэл оюундаа хүндэтгэн бодож зөвхөн гэр бүл дотроо ёслон тэмдэглэхийг хүсье.

Манай их зохиолч Дашдоржийн Нацагдорж тэртээ 1935 онд “Эрүүл явбал улсын наадмыг үзнэ” хэмээх шүлэг бичиж үлдээсэн нь өнөөгийн бидэнд хандан хэлсэн захиас мэт санагдаж байна. Их зохиолчийн маань бичсэнчлэн:

Олон түмэн минь эрүүл байж

Олон, олон “Улсын наадам”-ыг үзэх болтугай!

Айл өрх бүрийн хойморт аз жаргал, инээд баясал цалгиж, хүн бүрийн зүрх сэтгэлд энэрэл нигүүлслийн гэрэл гэгээ мөнхөд бадамлаж байх болтугай.

Морин дэл дээр ассан монгол хүний хийморь галын дөл шигээ өөдөө байг.

Мөнх тэнгэрийн хүчин дор

Монгол Улс мандан бадрах болтугай!” гэлээ.

Сэтгэгдэл үлдээх

Таны имэйл нийтэд харагдахгүй.

Хуваалцах

Линк Хуулах

Хуулах